ترجمه، گردآوری و تالیف: یاشار شبستری
کرکسها با جمع‌آوری و دفع لاشه‌ها نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی دارند. اما حضور سگ‌های بدون‌صاحب تهدید قابل‌توجهی برای جمعیت کرکس است که منجر به عواقب خطرناکی هم برای این پرندگان باشکوه و هم برای اکوسیستم‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند، می‌شود. حال به این موضوع می‌پردازیم که چگونه سگ‌های بدون‌صاحب می‌توانند به کرکسها آسیب وارد کنند و اهمیت پرداختن به این موضوع برای حفظ تنوع زیستی را برجسته کند.
شکار مستقیم:
سگ‌های بدون‌صاحب که بطور غریزی شکارچی هستند، می‌توانند جمعیت‌های آسیب‌پذیر کرکسها را هدف قرار دهند. این پرندگان به دلیل منقار نسبتا ضعیف (به جهت تقابل) و عدم تهاجم فیزیکی، برای دفاع از خود در برابر چنین شکارچیانی مجهز نیستند. در نتیجه، شکار مستقیم کرکس ها توسط سگ‌های بدون‌صاحب می‌تواند منجر به کاهش تعداد کرکسها شود و پویایی جمعیت طبیعی آن‌ها را مختل کند.
شکار مستقیم یک کنش و واکنش اکولوژیکی پایه ای است که در آن یک موجود زنده به نام شکارچی، موجودی دیگر را که طعمه نامیده می‌شود شکار، مقید و مصرف می‌کند.
تأثیر شکار مستقیم فراتر از تعاملات فردی بین شکارچیان و طعمه است. این می‌تواند پویایی جمعیت را با تنظیم فراوانی گونه‌های طعمه تحت‌تاثیر قرار دهد. هنگامی که جمعیت شکارچیان افزایش می‌یابد، فشار بیشتری بر جمعیت شکار وارد می‌کنند که منجر به کاهش تعداد طعمه می‌شود. این کاهش به نوبه‌ی خود بر سایر سطوح تغذیه‌ای در اکوسیستم تأثیر می‌گذارد زیرا طعمه‌ی کمتر به معنای غذای کمتر برای مصرف کنندگان سطح بالاتر است. علاوه بر این، شکار مستقیم همچنین می‌تواند تغییرات فرگشتی را در گونه‌های شکارچی و شکار در طول زمان ایجاد کند زیرا آن‌ها طی زمان طولانی با استراتژی‌های یکدیگر سازگار شده اند. حضور سگ‌ها تمامی این معادلات تعاملی را برهم می‌زند. نه تنها ممکن است به خود کرکسها صدمه وارد شود بلکه با شکار دیگر موجودات، خود به عنوان یک شکارچی غیر‌بومی و مهاجم تهدیدی جدی باشند.
در نتیجه، شکار مستقیم یک فرآیند اکولوژیکی حیاتی است که با تأثیرگذاری بر پویایی جمعیت و ایجاد تغییرات تکاملی، اکوسیستم‌ها را شکل می‌دهد. این یک تعامل پیچیده بین شکارچیان و طعمه‌ی آن‌ها است که هر گونه‌ای دایماً استراتژی‌های جدیدی را برای گول زدن دیگری ایجاد می‌کند. درک پویایی شکار مستقیم برای درک شبکهی پیچیده‌ای از کنش ها و واکنشهایی که حیات را بر روی زمین حفظ می‌کند، بسیار مهم است.
رقابت برای غذا:
کرکسها شدیدا به لاشه به عنوان منبع غذایی اصلی خود متکی هستند. از آن‌جایی که سگ‌های بدون‌صاحب لاشه‌ها را نیز مصرف می‌کنند، این امر باعث رقابت بین این دو گونه می‌شود. با افزایش جمعیت سگ‌های بدون‌صاحب، آن‌ها مقادیر بیشتری لاشه مصرف می‌کنند که در صورت عدم حضور سگ‌ها برای کرکسها در دسترس بود. این رقابت برای منابع غذایی می‌تواند منجر به کاهش فرصت‌های تغذیه برای کرکسها شده و منجر به سوء تغذیه و گرسنگی و یا حتی کاهش زادآوری آن‌ها شود.
اختلال در محیط تولیدمثل:
کرکسها معمولاً در مناطق دورافتاده و دور از مزاحمت‌های انسانی یا شکارچیان بالقوه لانه می‌سازند. با این حال، سگ‌های بدون‌صاحب اغلب در جستجوی غذا یا سرپناه به این مکان‌های لانه‌سازی نفوذ می‌کنند. وجود آن‌ها باعث ایجاد اختلال و استرس قابل‌توجهی در بین کرکس‌های زادآور می‌شود که به طور بالقوه منجر به رها شدن لانه، تخم‌ها یا جوجه‌ها می‌شود. این اختلال بر روند تولیدمثل و پرورش کرکسها و در نتیجه بر رشد جمعیت کرکس تأثیر منفی می‌گذارد.
مکان‌های لانه‌سازی برای پرندگان بسیار مهم است زیرا محیط امن و مناسبی را برای تخم‌گذاری و پرورش جوجه‌های آن‌ها فراهم می‌کند. با این حال، حضور سگ‌ها نیز مانند دیگر فعالیت‌های انسانی مانند تخریب زیستگاه، فعالیت‌های تفریحی و شهرنشینی منجر به اختلال در این سایت‌ها شده است.
یکی از پیامدهای مهم اختلال در مکان‌های لانه‌سازی، رها شدن لانه توسط پرندگان است. هنگامی که سگ‌ها به مناطق لانه‌سازی نفوذ می‌کنند، پرندگان ممکن است احساس خطر یا استرس کنند و باعث شود آن‌ها به طور کلی لانه خود را رها کنند. این می‌تواند منجر به کاهش موفقیت زادآوری و کاهش جمعیت برای گونه‌های پرنده‌ی آسیب دیده شود.
اختلال در شبکه‌های تامین غذا:
کرکسها با دفع موثر لاشه و جلوگیری از گسترش بیماری‌ها نقش حیاتی در حفظ اکوسیستم‌های سالم دارند. نباید فراموش کرد که سرعت و کیفیت مصرف لاشه توسط کرکسها به مراتب بیشتر از سگ ها است و حضور سگ‌های بدون‌صاحب، این شبکهی جمع‌آوری طبیعی را مختل می‌کند و لاشه‌ها توسط کرکسها حذف نمی‌شوند. این تاخیر در حذف لاشه خطر انتقال بیماری به سایر گونه‌های حیات‌وحش را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به عدم تعادل در اکوسیستم شود.
در پایان باید تاکید کرد تأثیر سگ‌های بدون‌صاحب بر کرکسها برای حافظان محیط زیست و بوم‌شناسان بسیار نگران‌کننده است. شکار مستقیم، رقابت برای منابع غذایی، اختلال در
مکان‌های لانه‌سازی، انتقال بیماری و اختلال در شبکه‌های جمع‌آوری غذا که ناشی از سگ‌های بدون‌صاحب باشند، همگی به کاهش جمعیت کرکسها کمک می‌کنند و تعادل اکوسیستم را تهدید می‌کنند. بسیار مهم است که تلاش‌هایی برای پرداختن به این موضوع از طریق استراتژی‌های مدیریتی مؤثر مانند اقدامات کنترل جمعیت برای سگ‌های بدون‌صاحب، حفاظت از زیستگاه کرکسها و کمپین‌های آگاهی عمومی برای ترویج مالکیت مسئولانه حیوانات خانگی انجام شود. با محافظت از جمعیت کرکسها در مقابل اثرات مخرب سگ‌های بدون‌صاحب، می‌توانیم از ادامه‌ی عملکرد اکوسیستم‌های سالمی که به خدمات زیست‌محیطی قابل‌توجه این پرندگان متکی هستند اطمینان حاصل کنیم.
منابع
https://www.sciencedaily.com/releases/2022/02/220214095744.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/01/200122150022.htm
https://www.sciencedaily.com/releases/2020/01/200129104712.htm
https://hawkwatch.org/blog/item/1293-vultures-decrease-feral-dogs-grow-publication
خانه 
مشاهدات 
خبرنامه 
بازگشت